Al twintig jaar zetten jaarlijks tienduizenden passagiers van cruiseschepen voet aan wal op de Wilhelminakade. Nee, Mai Elmar staat dan niet steeds bij de treeplank om iedere toerist ook persoonlijk te verwelkomen. Maar wat scheelt het. Als directeur van Cruise Port Rotterdam is Mai bij elk van die ‘calls’ steevast ook dé ambassadeur van onze stad. Dus reken maar dat ze er toch wel voor zorgdraagt dat al dat buitenlandse bezoek op een aansprekende manier zijn weg vindt in háár Rotterdam.

Op stap in Rotterdam

Want, zegt ze: de veronderstelling dat passagiers van cruiseschepen vanuit Rotterdam direct naar onze hoofdstad doorreizen, berust op ‘een fabeltje, een mythe’. Zeker, een aantal van hen boekt inderdaad een citytrip naar Amsterdam of Antwerpen. Maar feit is ook dat 90 procent van de opvarenden liever voor een tour of een individuele tocht door Rotterdam kiest. Logisch, vindt Mai, omdat de verscheidenheid aan mode- en designwinkels, musea en andere attracties hier nu groot genoeg is om van een bezoek aan Rotterdam een belevenis te maken.

Geliefde tussenstop

Al op de cruiseschepen zelf maken folders, filmpjes en andere presentaties de mensen aan boord attent op de ontdekkingen die de stad heeft te bieden. Eenmaal afgemeerd regelt het team van Cruise Port Rotterdam zowel voor de bemanning als voor de passagiers alles wat er voor een veilig en prettig verblijf in de stad benodigd is. Het heeft er mede toe bijgedragen dat Rotterdam bij de scheepvaartondernemingen in deze branche een geliefde tussenstop is. Ook aan de omwonenden van de cruiseterminal wordt gedacht. Vanaf 2024, als er walstroom aan de kades wordt aangelegd, is de herrie van de scheepsgeneratoren definitief verleden tijd.

De Koningsdam van de HAL meerde in mei 2016 af in Rotterdam, waar het schip door prinses Margriet werd gedoopt. De gebeurtenis droeg sterk bij aan de toename van het aantal ‘calls’ van cruiseschepen aan de stad

Rederijen komen graag

Mai: ‘Vóór de corona-pandemie konden we in Rotterdam elk jaar rekenen op 105 aanlopen van cruiseschepen. Datzelfde aantal verwachten we vanaf 2023 weer opnieuw. Rederijen kiezen voor onze stad omdat het een leuke bestemming is. Niet alleen vanwege die design- en modeshops, het Boijmans-depot, Delfhaven of de Markthal, maar ook vanwege de nabijheid van Kinderdijk, Delft, de havens en de Stormvloedkering. Bijzonder is daarbij dat we hier met 174 nationaliteiten en culturaliteiten samenleven, en dat we bovendien een grote geschiedenis hebben op het gebied van emigratie. Ook die aspecten maken Rotterdam voor mensen interessant.’

Sentimental journeys

Dat laatste kunnen de schippers van Watertaxi Rotterdam beamen. Op de vele rondvaarten die ze met passagiers van de cruiseschepen maken, bevinden zich hoe langer hoe meer nazaten van landverhuizers die ooit vanaf de Wilhelminakade naar de Verenigde Staten, Australië, Nieuw-Zeeland, Canada en Zuid-Amerika vertrokken. Ook nakomelingen van de geallieerde bevrijders die in Rotterdam vochten, willen vaak andere bezienswaardigheden van de stad zien dan de Euromast en de Lijnbaan. Menigeen stapt op de watertaxi voor een sentimental journey, om zich onderweg over het oude en nieuwe Rotterdam door de schipper te laten bijpraten.

In samenwerking met het nog te openen Fenix Landverhuizersmuseum en het Stadsarchief is Mai Elmar namens Cruise Port Rotterdam druk met het toegankelijk maken van de oude passagierslijsten van de lijndiensten die ooit massa’s emigranten naar de nieuwe wereld vervoerden. ‘Zo helpen we families wereldwijd om hun eigen wortels in kaart te brengen en dragen we ook bij aan de geschiedschrijving van de stad. De bulk aan data is nu verwerkt. In het Landverhuizersmuseum gaan we straks nog een publieke component toevoegen aan ons onderzoek.’

De World Dream tijdelijk voor anker in de Waalhaven tijens de pandemie

Noors/Rotterdams bloed

Dat verzamelen van die gegevens is weliswaar vrijwilligerswerk, maar wat Mai betreft past het helemaal bij de opdracht die ze zich als directeur van Cruise Port Rotterdam stelt. ‘Ik mag dan in Noorwegen ter wereld zijn gekomen en daar nog steeds hechte familiebanden hebben, maar door mijn aderen stroomt Rotterdams bloed. En als kind van een scheepvaartfamilie woon ik vanzelfsprekend ook aan de Maas.’

Mai verwacht er nog tot ver in de toekomst op ‘haar’ cruiseschepen uit te kunnen kijken, al was het maar omdat de populariteit van een vaartvakantie nog altijd toeneemt. Waren het vroeger met name rijke Amerikanen die zich zo’n reis konden veroorloven, tegenwoordig heeft ook een groeiend aantal Europeanen zeebenen. Vanaf een van de schepen in de vloot van de Aida zwermen wekelijks bijvoorbeeld honderden Duitse gezinnen en stelletjes over Rotterdam uit. In de Koopgoot en elders hebben middenstanders zich er ondertussen al helemaal op ingesteld. Hun personeel kreeg een taalcursus Duits om de klandizie naar behoren te kunnen bedienen.

Passagiers op het SS Rotterdam van de HAL in 1970

Cruises mét onderzeeboot

Tegelijkertijd is ook het aanbod aan vijfsterren-plús-cruises verruimd. Wie het geld ervoor heeft kan met een cruiser/ijsbreker op expeditie naar Antartica, aanmonsteren op een schip dat exclusief op de Galapagos-eilanden vaart, of een cruiser boeken die met een eigen onderzeeboot  is uitgerust. Er zijn schepen waarop durfals zich kunnen vermaken met hanggliding, met surfen of schaatsen. En voor wie ook de geest niet tekort wil doen, zijn er ‘cruise-concepten’ met onderweg toneelstukken, concerten en lezingen van wetenschappers.

‘We kennen natuurlijk de gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor de wereldeconomie nog niet’, zegt Mai. ‘Maar, net als in de covidperiode, zal de cruisevaart ook overleven als het tij opnieuw voor een poosje tegenzit. Je hoeft de rust en het comfort op zee maar één keer te hebben ervaren om voor altijd te weten hoe fijn dat is.’